Wat maakt deze dans herkenbaar? Wat is typisch, onderscheidend of kenmerkend?

Sensuele dans met een telling die gelijkenis vertoont met de mambo: een verplaatsing op drie tellen, op de vierde tel volgt de typische heupbeweging in plaats van een pas.

Voorbeelden

Sacrifice - Elton John
Diamante – Zucchero
One day in your life – Michael Jackson

BPM: 27

In Cuba heet wat wij Rumba noemen de Bolero.
Rumba heeft een onduidelijke etymologie. Het zou Spaans- Cubaans zijn (geweest) voor ‘lol, keet, pret’.
Het woord zelf komt uit Spanje (rumbear) en betekent letterlijk 'feesten'. Misschien heeft de naam ook iets te maken met rum. (ba?)

(We zochten bij voorkeur korte en duidelijke filmpjes, zonder veel show, spektakel en competitie.
Betere suggesties zijn welkom.)

De originele Afrikaanse rumba werd zeer snel gedanst. De bewegingen van de man waren agressief en die van de vrouw defensief. De rumba wordt aanzien als de dans der verleiding. In tegenstelling tot de Afrikaanse versie is het hier de vrouw die haar partner verleidt door hem beurtelings aan te trekken en dan weer af te wijzen.

Een zanger doet zijn verhaal, enkel begeleid door percussie (enkele trommels en een houten blokje). Omstanders dansen, zingen en klappen mee. Door de slavenhandel is deze manier van muziek maken naar het Amerikaanse continent - in dit geval Cuba - gebracht. Daarnaast bestaat er ook een Spaanse rumba en een (weergekeerde) Afrikaanse rumba. Beiden zijn geïnspireerd op Cubaanse populaire muziek: son en salsa.

De Rumba is de oudste bekende Latijns-Amerikaanse dans. In de zestiende eeuw werd hij al gedanst. De Rumba is ontstaan in Cuba doordat veel Afrikaanse slaven hun cultuur trouw bleven en het langzame ritme vol overgave dansten. Op drie tellen wordt een pas gezet, op de vierde volgt een heupbeweging. Er is een verhaal dat dit komt doordat de lengte van kettingen van de slaven slechts 3 passen toelieten. Het feit dat de schouders op het zelfde niveau gehouden worden kan afgeleid zijn van de bewegingen die slaven konden doen bij het dragen van zware jukken.

Voorlopers zijn Latijnse (Europese) en Afrikaanse ritmes die in de Creoolse cultuur versmelten en van de Contradance dan de Contradanze Habanera van Havana maken. Die werd later met een gesyncopeerd ritme de Danzon. En nog later werd die dan weer vertraagd en afgekort tot Son.

De toenmalige dansvorm was geïnspireerd op de gedragingen van de haan en de hen. Neem daarbij de inmenging van de Spaanse bolero en overgiet dit met een hete Creoolse saus. En voila, daar is de Rumba. De huidige vorm werd in de jaren '30 van de 20ste eeuw bekend als de Cuban Rumba.

Het is een verleidingsdans waarin de vrouw de man overheerst met haar charme. Zij lokt de man met sensuele bewegingen. Een rumba met een goede choreografie heeft altijd dat element van hofmakerij: de man wordt eerst gelokt en daarna afgewezen door zijn partner. Op de sensuele en erotische avances van de vrouw reageert de man met een macho-imago, om door middel van zijn fysieke prestaties haar gunst te winnen. Komt de man dichterbij, dan wijst zij hem weer af en zo gaat het maar door. De man probeert de vrouw te verleiden, maar slaagt hier niet in.

De Rumba is een erotische en gepassioneerde dans. De bewegingen van het lichaam zijn het focuspunt voor de uitvoering van de dans. Een goede timing en goed geplaatste dynamische bewegingen zijn bij de Rumba van cruciaal belang.

De Rumba heeft als typisch kenmerk de fraaie heupbewegingen. De borstkast beweegt tegengesteld aan de heupen. Hierdoor ontstaat de ‘Latin Motion’.

De rumba evolueerde naar een moderne dans nadat hij populair gemaakt werd door Xavier Cugat en zijn orkest in de Coconut Groove te Los Angeles tijdens de jaren twintig van vorige eeuw.

Cubaanse musici onder leiding van Don Aspiazu introduceerden deze muziek in 1929 in New York en in 1930 in Parijs en London. De nieuwe dans viel aan beide zijden van de Atlantische Oceaan in de smaak en binnen een paar jaar was de eerste vorm, de square rumba populair.

 
Cubaanse Rumba

In Cuba evolueerde de rumba. Er zijn drie belangrijke vormen:

De yambú: een trage vorm, waarin een landelijk verhaal verteld wordt. Meestal om het feest te beginnen, met plaats voor de dans van de ouderen.

De guaguancó: sneller en vinniger. Een meer stadse vorm waarbij de verleiding in de dans centraal staat.

De Columbia: zeer snel en virtuoos. Met een competitief element in een acrobatische solo-dans.

Deze Cubaanse rumba's worden uitgevoerd op de tumbadora's (conga's), de claves en de catá (een soort woodblock). De (rumba-)clave is de ritmische basis, de eerste twee in een vierkwartsmaat, de laatste in 6/8.

Rond 1954 werd de dans ook in Frankrijk en daarna in de rest van Europa ingevoerd. De uitvoering werd meer gestileerd met elegante bewegingen van armen en benen. De basis van die stijl werd gelegd door het dansduo Pierre en Lavelle in 1955. Zij waren twee beroemde Latindansleraren in London. Ze werden gefascineerd door de eenvoud van de Cuban rumba (die zoals men later zei eigenlijk een langzame mambo was). Daarom zagen ze enorme mogelijkheden voor deze dans en waren ervan overtuigd dat hij het veel beter zou doen dan de square rumba die in die tijd in het Westen werd gedanst.

Maar het duurde nog 14 jaar voordat de Cuban rumba de oude square rumba zou verdringen.

Het ritme van de rumba werd met de tijd steeds trager.

De 14-voudige wereldkampioenen latindansen Donnie Burns en Gaynor Fairweather beïnvloedden die evolutie naar een nog trager ritme zodat ze snellere bewegingen konden maken in gesyncopeerde passen.

Een typische beweging van de rumba ziet men vooral in de heup die naar buiten kantelt op de eerste van de vier tellen. In de basispas gaat dit als volgt: pas naar voor (tel 2) en terug (tel 3) en op zij (tel 4). En nu pas het gewicht op deze heup plaatsen en dit been strekken (tel 1). Hierdoor komt deze heup hoog en de andere laag. Stappen zet je op maat 2, 3 en 4. Gewicht verplaatsen die je net tussen die slagen. De dans wordt meer bepaald door te bewegen met het lichaam, dan wel met de voeten.

De rumba in het stijldansen heeft een ritme van 24/26 maten per minuut. Dit tempo lag enkele jaren nog een 2-tal maten hoger.

De rumba is één van de vijf latin competitiedansen en is daarin de dans waarin de meeste persoonlijke expressie gelegd kan worden.