Wat maakt deze dans herkenbaar? Wat is typisch, onderscheidend of kenmerkend?
Eenvoudige passen op acht evenwaardige tellen, maar dit is dé gatdraaier bij uitstek. Tussen de vierde en de eerste tel hoor je een roffel op de tambora.
Voorbeelden
Follow the leader - Soca Boys
Maria – Ricky Martin
Visa para una sueno – Juan Luis Guerra
BPM
Herkomst van de naam: onbekend, van Haïti.
Merengue is ook een schuimtaart, maar dat zal er wel niks mee te maken hebben.
(We zochten bij voorkeur korte en duidelijke filmpjes, zonder veel show, spektakel en competitie.
Betere suggesties zijn welkom.)
De exacte herkomst van de Merengue is onbekend. De traditionele Merengue is in ieder geval ontstaan uit door Afrikaanse slaven meegebrachte percussie en traditionele zang, vermengd met invloeden uit Taíno- en Spaanse muziek. Er zijn nu echter ook duidelijk invloeden uit andere Latijns-Amerikaanse genres merkbaar. Het is een zeer vrolijke Latijns-Amerikaanse muziekstijl en erg dansbaar en gemakkelijk bovendien.
De Dominicaanse Republiek deelt samen met Haïti het eiland Hispaniola. Op dit eiland in de landbouwstreek Siboa is de merengue ontstaan in de eerste helft van de 19-de eeuw. Het verhaal gaat dat dit gebeurde vlak na de Dominicaanse revolutie tegen Haïti, toen nog het Franse St. Dominique. Een 'Haïtiaanse' soldaat verliet zijn post waardoor de Dominicanen een strategisch belangrijke slag wonnen. Om hun vijand voor schut te zetten werd er een kluchtig liedje over geschreven: de merengue was geboren.
Zoals in alle Caribische gebieden stammen ook de bewoners van Haïti en de Dominicaanse Republiek van Afrikanen af. Ze werden in de tijd van het kolonialisme als slaaf naar Amerika verscheept. Hun muziek kent daardoor ook een typisch Afrikaanse ritmiek.
De merengue ontstond om zich cultureel af te zetten tegen de buren. Desondanks vertoont deze dansbare volksmuziek verdacht veel overeenkomsten met die van het buurland: de mereng.
Na de slaventijd bouwt de Dominicaanse Republiek in de loop van de negentiende eeuw goede handelsrelaties op met Duitsland. Via dit land maakt de accordeon zijn intrede in de muziek en krijgt de eigen merengue zijn kleur. In de loop der tijden wordt de bezetting van merengueorkesten uitgebreid met piano en blazers. Vanaf de jaren zeventig en tachtig van de twintigste eeuw zijn er invloeden van andere stijlen als salsa, compa, zouk en reggae, maar ook van zowel pop als rap en house. Dit gebeurt in de Dominicaanse Republiek zelf, maar ook op plaatsen waar veel Dominicaanse emigranten leven, zoals in New York.
De traditionele merengue wordt gespeeld met een 'tambora', een trommel die zowel met een stok als met de hand bespeeld wordt. Hij zorgt voor de onmiskenbare roffel tussen de vierde en de eerste tel. Verder is er de 'guïro', een metalen rasp, die meestal met een afro-kam bespeeld wordt en een hoog raspend, slijpend tot sissend geluid maakt. Onmisbaar in de traditionele merengues, ofwel merengue tipico, is ook de accordeon. Al heel snel is de merengue uitgebreid met een saxofoon. Die speelt een belangrijke rol in het onvermoeibaar antwoord op de zangpartij. Later zijn daar weer bijgekomen: de piano, een blazerssectie, bongo's en andere percussie en synthesizers. Vaak gingen deze aanvullingen ten koste van de accordeon.
De merengue is in haar geschiedenis voor vele politieke doeleinden gebruikt. Zo werd hij vlak na zijn ontstaan gebruikt om zich af te zetten tegen het buurland Haïti.
Gedurende de 19e eeuw werd het genre door de hogere klassen vooral gezien als volks.
In de jaren dertig van de 20ste eeuw kreeg de Merengue echter een lift, doordat het werd ingezet als propagandamiddel door de Dominicaanse dictator Rafael Trujillo. Hij verklaarde de merengue tot nationale muziek. In die tijd werden grote Merenguefestivals georganiseerd en de bijbehorende muziek was doorlopend op de radio te horen. Na zijn dood bleef de Merengue een belangrijk onderdeel van de cultuur.
Sinds de jaren zestig heeft de ontwikkeling van de merengue een ware vlucht genomen met de introductie van nieuwe instrumenten en techniek. De moderne merengues knallen tegenwoordig je speakers uit met bands als de Cocoband, Rockabanda, Frescabanda en Rikarena. Al deze bands houden echter wel vast aan de roots van de merengue: de guïro en saxofoon ontbreken vrijwel nooit en ook de tambora vind je meestal wel terug. Dat kun je niet steeds zeggen van de mengvormen waarin rap of reggae of disco de bovenhand krijgen.
Bekende merenguemuzikanten zijn onder meer Juan Luis Guerra, Elvis Crespo, Kinito Mendez, Johnny Ventura, Fernandito Villalona, Miriam Cruz, en Las Chicas Del Can.
De dans
Er wordt beweerd dat de typische dansbeweging ontstond uit het stappen van aan elkaar geketende slaven maar daar is geen zekerheid over.
Deze nationale dans van de Dominicaanse Republiek is gekenmerkt door zijn verleidelijke heupbewegingen. Meestal zijn de variaties eenvoudig.
De Merengue werd enkele jaren geleden nogmaals populair door de introductie van de Soca, een modedans die er volledig op gebaseerd was.
In de basispas (van de heer uit bekeken) gaat de linkervoet zijwaarts naar links zonder er op te steunen. Het rechterbeen blijft gestrekt waardoor de linkerheup laag blijft (tel 1). Nu wordt het lichaamsgewicht verplaatst naar de linkervoet. Tegelijk wordt het linkerbeen gestrekt waardoor de linkerheup omhoog komt. Het rechterbeen ontspant zodat de rechterheup daalt, en de rechtervoet wordt bijgeschoven. De rechterheup is nu dus laag en de rechterknie is gebogen (tel 2). Tenslotte komt het gewicht opnieuw op de rechtervoet, het been wordt gestrekt waardoor de rechterheup omhoog komt en tegelijk wordt de linkervoet zijwaarts geplaatst. De essentie van de dans is deze heupbeweging. Daarmee wordt er rond en heen en weer gestapt, en kunnen er figuurtjes gedaan worden.
