De Grieken waren ervan overtuigd dat dans de taal van de goden was. Dans was voor hen een middel om dichter bij hun goden te komen. Er zijn vage beschrijvingen te lezen, maar die komen meestal van filosofen als Homerus en Aristoteles. Plato schreef: “De religieuze dansen zijn niet zomaar godsdienstige handelingen; deze mysterieuze dansen beelden het karakter uit van de goden aan wie ze gewijd zijn.”
Het beheersen van de danskunst werd beschouwd als een teken van educatie en beschaving.

Afbeeldingen op vazen en fresco’s geven een bijkomend beeld van hoe er mogelijk gedanst werd. Rond 550 VC beheersten de Grieken ook Zuid-Spanje. Op Griekse kunstwerken staan ook dansers met arm- en lichaamshoudingen die goed gelijken op die van Spaanse dansers van tegenwoordig. Ze tonen ook castagnettenachtige instrumenten en handklappen als begeleiding van de dans.
Kenmerkend voor Griekse dansen is het beperken van de bewegingen van het bekken.

In de Griekse mythologie ontstaat de dans bij Rea, de vrouw van Kronos, die zijn vader Uranus had onttroond. Omdat Kronos schrik had dat zijn kinderen ook hem zouden verdrijven at hij al zijn pasgeborenen op. Toen Rea beviel van het laatste kind, Zeus, wikkelde ze een steen in doeken en gaf dat pakketje aan Kronos. Die at het zonder argwaan op. Rea verstopte Zeus in een grot op het eiland Kreta. Het kind werd gevoed met honing en geitenmelk. Ze vroeg aan Kourites om oorlogsdansen voor de grot uit te voeren zodat Kronos het gehuil van de baby niet zou horen. Toen Zeus later Kronos onttroonde werd Kourites de priester van de nieuwe wereld. Zijn volgelingen zetten de dans voort als onderdeel van een religieuze ceremonie.

De oudste gegevens komen van de Minoïsche beschaving op Kreta uit 3000- 1400 voor Christus. Muziek, zang en danst hoorden zowel bij vermaak als bij religieuze ceremoniën. Rond 1500 voor Christus werd Kreta bezet door Griekenland en werden veel gebruiken naar het thuisland meegenomen.

Dans was een onderdeel van theater, zowel in tragedie (treurspel) als komedie (blijspel).
In een tragedie verhalen acteurs de daden van koningen, goden en halfgoden uit mythen en sagen. Dit werd afgewisseld met zang en dans van het koor. Vijftien mannen in drie rijen achter elkaar gaven commentaar op het verhaal met liederen en dramatische gebaren in plechtstatige dansen. Deze onderling verschillende dansen heten emmeleia.
Emmeleia staat ook voor een door vrouwen ter ere van de goden uitgevoerde eerbiedige, plechtige rondedans om het altaar of een optocht naar een tempel.

In de komedies werden gebeurtenissen in de Griekse politiek en bekende personen met spel, dans en zang op de korrel genomen. Later ook grappige en absurde taferelen uit het dagelijkse leven. Populair in de komedie was de kordax, waarbij uitdagend met buik en billen werd geschud, terwijl de voeten vlak naast elkaar bleven staan.
Een kenmerkende beweging was het aantikken van het eigen achterwerk met de hielen. Schrijvers uit die tijd keurden deze dans (uiteraard) af.

Gevechtsdansen waren militaire trainingen in lenigheid, snelheid, kracht en concentratievermogen. De bekendste is de pyrriche, uitgevoerd door negen gewapende dansers om de Phrygische godin Cybele te vereren. Het is een wapendans waarmee jongens al vanaf hun vijfde levensjaar hun krijgsvaardigheden oefenden in zowel Athene als Sparta.

Ook populair was de gymnopedie, een dans waarin naakte jongemannen met elkaar worstelden. Later werd het meer een theaterdans met accent op schoonheid en spectaculair bewegen. Ook vrouwen voerden hem op, als hoofddans van de Lacedaemonians die jaarlijks op het marktplein van Sparta werden gevierd.

De Geranos toont het verhaal van Theseus, die na het doden van de Minotaur in het Labyrint van Knossos, in Delos stopte om daar een offer te brengen aan de godin Aphrodite en daarbij rond een altaar danste.

De Ierakio was een vrouwendans op festivals rond de godin Hera.
De Epilinios was een extatische dans waarbij de geoogste druiven met de voetenwerden platgetrapt.
De satirische dans Sikkinis werd gedanst door Satyrs die daarbij de beweging van katten imiteerden.
De Imeneos was een snelle huwelijksdans met veel draaien, gedanst door de bruid met haar moeder en vrienden.
In de Hormos leidt een jongeman een rij dansers met krijgsvaardige bewegingen. Een jonge vrouw bootst die na als een voorbeeld van fatsoen en eerbied voor alle andere vrouwelijke dansers.

Iporchima is een combinatie van pantomime en muziek, in Kreta gedanst door jongens en meisjes die ondertussen gedichten zongen. Hieruit zijn zo'n 300 verschillende Balkandansen ontstaan.

Er waren jaarlijks verschillende religieuze festivals. Het meest prestigieus (vanaf de zesde eeuw v. C.) was het lentefestival ter ere van Dionysos.
De dithyrambe was een vurige lofzang op Dionysos. Uitgevoerd door een grote groep mannen of jongens die daarbij in een kring dansten. De dansleider beeldde in het midden met dramatische gebaren het leven, sterven en de wederopstanding van Dionysos uit.

Niet alle dansen waren ingetogen en eerbiedig. Ter ere van Dionysos, de god van de wijn en de extase, werden wilde rituelen uitgevoerd. De maenaden - ‘in razernij verkerende vrouwen’ - trokken zingend en dansend de bergen in. Deze bloeddorstige wildebrassen stampten, wervelden en sprongen er dagenlang totdat ze in trance raakten. Op het toppunt van hun delirium konden ze blijkbaar zelfs bloeddorstig worden en dieren verscheuren. Later deden ook mannen vermomd als saters mee aan deze erediensten, en werden het orgieën.

Dionysus werd door de Romeinen Bacchus genoemd.

De Grieken hadden als godin van de dans 'Terpsichore' die bij de Romeinen ook muze van de dans was.

(We zochten bij voorkeur korte en duidelijke filmpjes, zonder veel show, spektakel en competitie.
Betere suggesties zijn welkom.)