Rudolf Chametovitsj Noerejev werd geboren in een trein nabij Irkoetsk, op 17 maart 1938. Hij was een wereldberoemd Russisch-Oostenrijks balletdanser en choreograaf van Tataarse afkomst en wordt vaak in één adem genoemd met Auguste Vestris en Vaslav Nijinsky.

Hij studeerde aan de school van het Kirov-ballet in Leningrad bij Aleksandr Poesjkin, waar hij in 1958 zijn carrière begon als solist. Tijdens zijn eerste succesvolle Europese tournee met het Kirov-ballet, overtrad hij de Sovjetregels door omgang te zoeken met lokale Parijzenaars, en zich ook na de voorstelling uit te leven. De KGB wilde Noerejev naar de Sovjet-Unie terugsturen, om hem aan te pakken vanwege zijn homoseksualiteit.

NoerejevZijn Berlijnse minnaar had hem aangeraden naar het Westen te ontsnappen. Op 16 juni 1961raakte Noerejev het gemoed van de westerse wereld door zich op de Parijse luchthaven Le Bourget uit de KGB-escorte te onttrekken. Hij gooide zich in de armen van de Franse politie, roepend: "Ik wil vrij zijn”. Zijn overstap was een tragedie voor zijn familieleden en hun carrière. Zijn vriendje Teja Kremke bleef achter het IJzeren gordijn.

Noerejev vroeg asiel aan in Oostenrijk op 17 juni 1961.
Binnen een week tekende hij een contract bij het Grand Ballet du Marquis de Cuevas, waar hij optrad in Doornroosje. Zijn virtuoze dansbewegingen en charismatische toneelpersoonlijkheid maakten hem samen met zijn vlucht en politiek asiel een idool en een wereldster.
Van 1962 tot het begin van de jaren zeventig was Noerejev verbonden aan het Royal Ballet in Londen. Hier vormde hij met Margot Fonteyn een wereldberoemd dansduo. De grootste Britse ballerina van de twintigste eeuw zou ook een relatie met hem hebben gehad.
Ze dansten samen het Zwanenmeer van Tsjaikovski. Ook trad hij regelmatig op als gastsolist en danste in televisiefilms.

In 1964 kwam hij in dienst van de Weense Staatsopera, waar hij tot 1988 bleef als danser en belangrijkste choreograaf, en was artistiek leider van het Parijse Opera Ballet (1983-1990).
Rudolf Noerejev overleed in Parijs op 6 januari 1993 aan de gevolgen van aids.

 

(We zochten bij voorkeur korte en duidelijke filmpjes, zonder veel show, spektakel en competitie.
Betere suggesties zijn welkom.)