Westerlingen die deze dans zagen hadden enkel oog voor de bewegingen van de 'buik' en noemden het 'danse du ventre', 'bellydance' of 'buikdans'. Correcter is Oosterse of Oriëntaalse dans, een letterlijke vertaling van het Arabische "Raqs Sharqi" en van het Turkse "Oryantal dansi".

BuikdansenDe geschiedenis van buikdans is niet geregistreerd, en dus speculatief, zoals de oorsprong van bijna alle dansen. Waarschijnlijk kunnen we in onze fantasie teruggaan naar meer dan 5000 jaar oude vruchtbaarheidsdansen voor de oermoeder in een matriarchale maatschappij. Mogelijk werd gedanst met veel bekkenbewegingen als voorbereiding op de geboorte. Later is de dans door priesteressen en tempeldanseressen verfijnd en werden er mythologische verhalen mee uitgebeeld. Met de bewegingen zou de Indiase vruchtbaarheidsgodin Sarasvati bijvoorbeeld de beweging van planeten en sterren aangeven.
In Hawaï wordt de 'Hula' met korte rokjes gedanst op vrolijke muziek. In Afrika is het de 'Afro' en in het middenoosten de buikdans.

Later werd aanbidden van moedergodinnen als Ma verdrongen door de heilige maagd Maria als symbool van de vrouwelijkheid.

De oorsprong wordt vaak in India gesitueerd, waar ook beschrijvingen zijn gevonden in de oude veda (tekst) Devi-Mahatmya (Verering van de Godin) uit de 5e Eeuw na Christus. Ook de sierlijke arm- en handbewegingen wijzen in die richting.
Onder andere zigeuners (ook gekend als Roma of gypsies) hebben de dans beïnvloed en vanuit India naar het Westen gebracht.

De belangrijkste route liep via het Midden-Oosten, Perzië en Turkije of de Rode Zee naar Egypte. Daar werd het ook beïnvloed vanuit Nubië (het huidige Soedan en Ethiopië). Vervolgens brachten de Moren hem vanuit Noord-Afrika tot in Spanje, waar het tot flamenco uitgroeide.

Egypte leefde ondertussen grotendeels volgens Islamtradities en vonden het verderfelijk dansen, door dames, zonder sluier, ongepast. Mohammed Ali verbande in 1834 alle danseressen uit Cairo. De Ghawazee verspreidden zich langs de Nijl, en de kunst en traditie werden marginaal.
Het dansen leefde wel verder via nachtclub en cabaret en wordt daar door Hollywood opgepikt en 'gekleed' in variétéshows en film. In de jaren 1960-1970 is buikdans via Amerikaanse danseressen ook naar Europa overgewaaid.

Oosterse dans bestaat uit drie groepen.
de sha'abi: een overgeleverde volksdans van de ghawazi, professionele danseressen,
de baladi: een dans van het volk, van de boeren die naar de stad trokken, een verstedelijkte vorm die rond 1900 ontstond in de getto's van Cairo,
de klassieke sharqi: van de awalim (geleerde vrouwen) aan de koningshoven en in de harems in de gouden eeuw van de Islam, 7e - 10e eeuw.

Door Oriëntalisme ontstond foutief het idee dat het een erotische dans is, waarbij haremvrouwen de sultan verleiden.
Een ‘sluierdans’ komt voor in het theaterstuk Salomé dat Oscar Wilde in 1891 schreef. Hierin vraagt tetrarch Herodes Antipas zijn 15-jarige stiefdochter Salomé voor hem te dansen op een feest. In ruil mag zij van hem verlangen wat zij wil. Zij zegt toe de ‘dans van de zeven sluiers’ te doen en eist daarvoor (ook op vraag van haar moeder Herodias) het hoofd van Johannes de Doper.
Een oorspronkelijke sluierdans zou een mystieke tempeldans geweest zijn. Hij wordt ook in een andere context dan hierboven in de bijbel vermeld.

Er zijn ook (niet veel) beroemde mannelijke buikdansers.

Reizigers zagen in Egypte de Ghawazee, 'dansende vrouwen', beroepsdanseressen die al eeuwen traditionele feesten opluisterden. Bij optredens werd (en wordt) hen geld toegeworpen. Zij naaiden de munten op hun kleding als bewijs voor hun succes. De 'muntjesgordel' nog is nog steeds een typisch buikdansattribuut.

Bij buikdansen worden verschillende lichaamsdelen onafhankelijk van elkaar bewogen. Het is een isolatiedansvorm. Door isolaties lig de focus op het lichaam zelf, en niet op de verplaatsing in de ruimte.
Het accent ligt op de heupen en het bekkengebied met cirkelende, rollende, hoekige en trillende bewegingen die gebaseerd zijn op natuurlijke lichaamsbewegingen. Bewegingen als 'hip drops' en 'rolls' gebruiken de spiergroepen in de buik, het bekken, de ruggengraat en de nek. Ook de armen en schouders worden getraind door typische slangachtige bewegingen.

 

(We zochten bij voorkeur korte en duidelijke filmpjes, zonder veel show, spektakel en competitie.
Betere suggesties zijn welkom.)